Akcja Katolicka wywodzi się z "apostolatu świeckich" - działalności religijnej i społecznej katolików świeckich, mająca na celu chrystianizację współczesnego życia.

Rozwijana od XIX wieku, przystosowana do współczesnych przemian społecznych, obejmuje Akcję Katolicką związane z nią różne organizacje krajowe i około 40 organizacji międzynarodowych /instytuty świeckie/. Sobór Watykański II uznał duże znaczenie apostolatu świeckich, podkreślając zwiększoną samodzielność świeckich w organizowaniu życia religijnego na świecie.

Taka formacja apostolatu świeckich realizuje ideę powszechnego kapłaństwa w Kościele katolickim. Organizacja katolików świeckich, jak wspomniano, wywodzi się z katolickich ruchów społecznych XIX wieku. Akcja Katolicka formalnie zapoczątkowana została encykliką Piusa X, "II fermo proposito" w 1905 roku. Za pontyfikatu Piusa XI nastąpił rozkwit tej organizacji, papież w encyklice "Ubi arcato" /1922/ ogłosił ramy organizacyjne i program Akcji Katolickiej.

Działalność Akcji Katolickiej we Włoszech oparto na czterech stanach zrzeszających mężczyzn, kobiety, młodzież męską i młodzież żeńską. Model włoski przyjęły Hiszpania, Polska, Ameryka Łacińska, natomiast we Francji uwzględniono uwarunkowania środowiskowe /główne zawodowe/, tendencje te wystąpiły także w Belgii iw Kanadzie. Akcja Katolicka była podporządkowana hierarchii kościelnej, przyjęto główne formy pracy jak: zabrania połączone z odczytami, wspólne nabożeństwa z katechizacją, wycieczki, obozy, kolonie, akcje charytatywne a także bogatą działalność edytorską. W Polsce Akcja Katolicka utworzona została w 1930 roku. W jej skład weszły istniejące dotychczas stowarzyszenia katolickie, m.in. Związek Katolicki i Liga Katolicka. Działalność oparto na czterech kolumnach: Katolickim Związku Mężów, Katolickim Związku Kobiet, Katolickim Związku Młodzieży Męskiej, Katolickim Związku Młodzieży Żeńskiej. Od początku istnienia Akcja Katolicka prowadziła odczyty, szkolenia a także działalność wydawniczą /Książnica AK/ i charytatywną, zakładała Katolickie Uniwersytety Ludowe oraz Instytuty Wyższej Kultury Religijnej. Czasami w swej działalności wykraczała poza kwestie ściśle religijne, na przykład zorganizowała protest przeciw kodyfikacji prawa małżeńskiego. W 1937 roku Akcja Katolicka liczyła około 615 tysięcy członków. Głównym organem Akcji Katolickiej był Naczelny Instytut z siedzibą w Poznaniu z centralnym organem prasowym "Ruch Katolicki". Po przełomie ustrojowym w Polsce, Akcję Katolicką reaktywowano. W dniu 3 maja 1995 roku biskupi polscy na Konferencji Plenarnej powołali do istnienia na nowo Akcję Katolicką. Odrodzenie się Akcji było szczególnego rodzaju wydarzeniem zbawczym. Zakładało bowiem, że my wszyscy - na mocy woli zbawczej Boga - przyjmiemy postawę aktywną wobec tak bardzo rozpowszechnionej bierności. Na początku zadawaliśmy sobie pytanie: czy tworzymy Akcję Katolicką dla siebie, czy ze względu na jej oddziaływanie na zewnątrz? Dowiedzieliśmy się, że to misja ewangelizacyjna. Aby skutecznie działać musimy być przekonani, nie tylko do użyteczności, ale do konieczności. Nie było łatwo, chociaż Soborowa Konstytucja o Kościele określiła działalność ludzi świeckich jako posłannictwo w Kościele i świeci. Nie było łatwo chociaż Jan Paweł II wiele razy mówił, że "trzeba darzyć ludzi zaufaniem ludzi świeckich, jest w nich bowiem wielki potencjał dobrej woli, kompetencji i gotowości służenia" Stowarzyszenie nasze doczekało się nie tylko zatwierdzenia statutów, ale też jako jedyne jest powołane w dokumentach Soboru Watykańskiego II. Dekret o Apostolstwie Świeckich mówi: "świeccy (…) zorganizowali różne formy działalności i zrzeszyli się w różne stowarzyszenia. Spośród nich należy wymienić przede wszystkim te, które choć różne stosowały metody, przynosiły jednak Królestwu Chrystusa bardzo obfite owoce i które słusznie zalecane i popierane przez papieży i wielu biskupów, otrzymały od nich miano Akcji Katolickiej i często określane były jako współpraca świeckich w ramach apostolstwa hierarchicznego". (DA 20) Dekret o działalności Misyjnej przypomina, że "do rozwoju wspólnoty chrześcijańskiej konieczne są różne urzędy, które powołane przez Boga spośród wiernych, winny doznawać od wszystkich troskliwego poparcia i czci. Zalicza się do nich urząd kapłanów, diakonów i katechistów oraz Akcja Katolicka". (DM 15)

Czym więc jest Akcja Katolicka?
Jest stowarzyszeniem wiernych, którzy wspólnie dojrzewają w wierze poprzez pogłębienie zadań płynących z chrztu, podejmują stałą definicję wiary i promują bezpośrednią współpracę katolików świeckich z hierarchią w prowadzeniu misji Kościoła, jaką jest ewangelizacja. To nie jest modna tendencja. Dzisiaj, w imię tolerancji, dialogu, otwarcia zwykle zamazujemy swoją tożsamość. My się tego nie boimy. Staramy się twórczo podchodzić do tożsamości, unikamy schematycznego powielania wzorów z przeszłości lub z innych krajów. Tożsamość nasza zawiera się w odpowiedzialności świeckich "w Kościele", którzy z własnej inicjatywy i we własnym imieniu, ale w wierności Kościołowi i Ewangelii organizują gospodarkę i kulturę. Jeden z papieży powiedział: "Nie jest moim zadaniem ani zamiarem dawać konkretnych recept dla poszczególnych kościołów". A więc? To wspólnoty chrześcijańskie i ludzie świeccy w komunii z biskupami pod natchnieniem Ducha Świętego, w otwarciu na innych wyznawców i na ludzi dobrej woli, powinni wypracować konkretne formy. A tymczasem w dokumentach społecznych Kościoła nie ma konkretnych recept. Mamy w nich co najwyżej wytyczone kierunki: Masz iść tędy, ale Ty musisz tę drogę zbudować. Ty musisz wiedzieć, gdzie jest zakręt, gdzie trzeba most postawić, gdzie trzeba ominąć, a gdzie trzeba wiadukt zbudować. Ty musisz to wszystko zrobić poznając rzeczywistość. Nie twierdzę, że mam dobrą odpowiedź. Wydaje mi się, że sposób naszego myślenia i to, o czym jesteśmy przekonani, że jest prawdą - są źródłem tego, co nas przywiodło do Akcji Katolickiej. Ale bez względu na to, czy nasza pozycja jest aż tak dobra, czy aż tak zła - jeśli chcemy nawiązywać kontakty z innymi ludźmi, pogłębiać je i rozwijać, musimy zmienić sposób myślenia. Obstawanie przy tym samym gwarantuje tylko jedno: nic się nie zmieni. Powodzenie w ewangelizacji jest w pierwszym rzędzie uzależnione od tego, kto ją prowadzi, a ściślej - jak ją prowadzi? Ewangelizacja - to przede wszystkim kontakty z innymi ludźmi, na które bardzo duży wpływ ma to, czym sami emanujemy. Pamiętajmy także i o tym, że niezależnie od tego, jaką sferę swojego życia weźmiemy pod lupę, będzie ona podlegać cyklowi sukcesów lub niepowodzeń. W którym cyklu chcemy być - jest wyłącznie naszą decyzją.

Nie ustawaj w marzeniach i zacznij działać! Spróbuj - zadzwoń - przyjdź:

Stowarzyszenie AKCJA KATOLICKA
Oddział Katedralny w Koszalinie
ul. Bolesława Chrobrego 7